Bakteri veya virüs taşıyan yiyecek ve içeceklerin tüketilmesiyle gıda zehirlenmesi ortaya çıkar.
Çoğunlukla kusma ve ishal yanında bazı semptomlar ile kendini belli eder. Ağır bir zehirlenme değilse 2-3 gün içinde etkileri kaybolur. Salmonella, norovirüs, kampilobakter, rotavirüs, e.coli, listeriya, şigella, klostridium perfringens gıda zehirlenmesine sebep olan bakteriler ve etkenler arasında ilk sıradadır. Ayrıca giyardiyaz, kriptosporidyoz ve amebiyazis (amibiyaz) gibi parazite bağlı hastalıklar neden olurlar.
Parazite bağlıysa 10 gün içinde ortaya çıkar ve tedavi edilmezse haftalarca veya aylarca sürebilir fakat diğer koşullarda gıda zehirlenmesi ne kadar zamanda belli olur denildiğinde bu süre yaklaşık 6 saattir ve belirtiler 3-5 gün kadar sürer.
Gıda zehirlenmesi belirtileri nelerdir?
Sıklıkla kusma ve ishal olarak ortaya çıkan gıda zehirlenmesi belirtileri arasında şunlar da yer almaktadır.
- Mide bulantısı
- Kusma
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- İshal
- Halsizlik, yorgunluk, bitkinlik
- Kas ağrıları
- Karın ağrısı
- Ateş
- Soğuk terleme
- İştah kesilmesi
Zehirlenme sırasında 24 saat içinde en az 3 kez ishal görülür. Gaitada bazen kan veya sümük olabilir. Karın ağrısı zaman içinde tuvalete gidildikçe azalma gösterebilir. Kişiye bir an sıcak basabilir, kısa bir süre sonra üşüme görülebilir. İshal ve kusma çoğunlukla 1 veya 2 gün içinde geçer. Soğuk terleme gelebilir fakat geçicidir. Vücut dışkı, ter ve kusma ile etkileri azaltmaya çalışmaktadır.
Gıda zehirlenmesi nasıl geçer? Gıda zehirlenmesinde ne yemek gerekir?
Günlük olarak ortalama 2-3 litre civarında su içmek şarttır.
- Yavaş yavaş ve toplamda 2-3 litre su tüketmeli
- Alkol, kahve, tuz tüketmemeli
- Yağlı, baharatlı yiyecekler tüketmemeli
- Kişisel ve çevresel hijyen sağlamalı
- Gazlı, şekerli gıdalar tüketmemeli
- Hazır ve paket gıdalar tüketmemeli
- Tuzlu yiyecekler bağırsak dengesini yeniden kurmanıza yardımcı olabilir fakat doktorunuza danışarak almanızda yarar var
Gıda zehirlenmesi neden olur?
Az pişmiş kırmızı et, yiyeceklerin yeterli soğuklukta saklanmaması, dışarıda bekletilmesi, hasta biri tarafından yiyeceğe dokunulmuş olması, bakterilerin başka bir yerden çapraz bulaşma ile besine bulaşmış olması, yiyeceğin yeteri kadar ve gerekli şekilde yıkanıp temizlenmemiş olması, kullanım tarihinin geçmiş olması, defalarca ısıtılarak tüketilmesi en çok bilinen sebepler arasındadır.